April 26

«Երկաթե կանցլեր» Բիսմարկ. հեղափոխությունների պտուղներից օգտվում են խարդախները:

 

Отто Фон Бисмарка1871 թ. Օտտո ֆոն Բիսմարկը դարձավ գերմանական կայսրության առաջին կանցլեր: Նրա ղեկավարությամբ Գերմանիան միավորվեց «վերևի հեղափոխության» ճանապարհով:

19-րդ դարի երկրորդ կեսին գերմանական բազմաթիվ նահանգների համար միավորման անհրաժեշտության կտրուկ հարց առաջացավ: 1806 թ. փլուզված գերմանական ազգի սուրբ Հռոմեական կայսրության փոխարեն, 1815 թ. ստեղծվեց գերմանական միություն, որն ընդգրկում էր 39 անկախ պետություններ: Ավստրիան դրանում գլխավոր դեր է կատարում: Այնուամենայնիվ, դա դուր չէր գալիս Պրուսիային: Վիեննայի և Բեռլինի միջև հակամարտությունը սկսեց թեժանալ:

1862 թ. Բիսմարկը (Օտտո Էդուարդ Լեոպոլդ ֆոն Բիսմարկ-Շյոնհաուզեն) դառնում է Պրուսիայի վարչապետ: Պատերազմների օգնությամբ  Բիսմարկը ակնկալում է որոշել Գերմանիայի ճակատագիրը: Նա կարծում էր. «Ժամանակի մեծագույն հարցերը լուծվում են ոչ թե ելույթներով ու մեծամասնության բանաձևերով, այլ երկաթով ու արյունով»:

1866 թ. Ավստրիայի և Պրուսիայի մրցակցությունը  վերածվեց բացահայտ պատերազմի: Պրուսական բանակը արագորեն ջախջախեց ավստրիացիներին: Գերմանական Համադաշնությունը հայտարարվեց լուծարված: Դրա փոխարե,ն 1867 թ.  Բիսմարկի նախաձեռնությամբ  ստեղծվեց նոր ասոցիացիա ՝ Հյուսիս-Գերմանական միություն, որը, բացի Պրուսիայից, ներառում էր Հյուսիսային Գերմանիայի փոքր նահանգները: Այս միության հիմք դարձավ ստեղծել կայսրություն  Պրուսիայի գլխավորությամբ:

Օրենսդրության միասնացում

Ի սկզբանե, նոր կայսեր ՝ Ուիլյամ I- ի, ուժը  թույլ էր: 1871 թ. հունվարի 18-ին հռչակված Գերմանական կայսրությունը 25 նահանգների դաշնություն էր: Բիսմարկը ստանում է կայսերական կանցլերի բարձրագույն պետական ​​պաշտոնը, և  1871 թ. սահմանադրության համաձայն, անսահմանափակ իշխանություն: Նա իրականացնում է պրագմատիկ քաղաքականություն, որի հիմնական նպատակն ազատ կայսրության միավորումն է: Նոր օրենքներ են դուրս գալիս իրար հետևից: Դրանք ուղղված էին օրենսդրության միավորմանը և տնտեսական և դրամավարկային միասնական տարածքի ստեղծմանը: Պրուսիայի ձգտումը պահովել կայսրությունում գերիշխող դիրք, ամրապնդել ավանդական հիերարխիան և սեփական իշխանությունը առաջացրել էին մշտական բախումներ կանցլերի և խորհրդարանի միջև, որտեղ գերակշռում էին լիբերալները:

1872 — 1875 թթ.  Բիսմարկի նախաձեռնությամբ ընդունվեցին օրենքներ, որոնք սահմանափակում էին կաթոլիկ եկեղեցու գործունեությունը: Մասնավորապես, Գերմանիայում արգելվեց ճիզվիտների ուխտը, իսկ եկեղեցու ինքնավարությունը երաշխավորող սահմանադրության հոդվածները վերացվեցին: Այս միջոցառումները բացատրվում էին զուտ քաղաքական նկատառումներով ՝ հոգևորական ընդդիմության դեմ պայքարի անհրաժեշտությամբ:

«Սոցիալիստների մասին» օրենք

Բիսմարկն էլ ավելի վճռական է պայքարում Սոցիալ-դեմոկրատիայի դեմ: Նա այս շարժումը համարում է «սոցիալապես վտանգավոր, պետության նկատմամբ թշնամական»: 1878 թ. նա ռայխստագով անցկացնում է  «Սոցիալիստների մասին» օրենքը ըստ որի սոցիալ-դեմոկրատներին արգելվում է հավաքվել և տարածել իրենց գրականությունը, նրանց ղեկավարները ենթակա են հետապնդման: Բիսմարկը համոզված էր, որ «հեղափոխությունը պատրաստում են հանճարները, իրականացնում են մոլեռանդները, իսկ  պտուղներով օգտվում են  խարդախները»:

Երկաթե կանցլերը նույնպես փորձում է շահել բանվոր դասակարգի համակրանքը: Բիսմարկը հասավ «սոցիալական օրենքների» ընդունմանը, որում ասվում է հիվանդության կամ վնասվածքի դեպքում աշխատողների ապահովագրության, ծերության և հաշմանդամության կենսաթոշակների մասին: Սա եզակի օրինակ էր այն ժամանակի Եվրոպայի պատմության մեջ: Սակայն դա չի խանգարել կանցլերին ռեպրեսիաների ենթարկել բանվորական շարժման ակտիվիստներին:

Գերմանիան սկսում է գլխավորել Եվրոպայում

Սեփական ազգային պետության ձևավորումը ողջունվեց բնակչության բոլոր խավերի կողմից: Ընդհանուր ոգևորությունը բարերար ազդեցություն ունեցավ տնտեսության վրա, որն այդ ժամանակ կապիտալի պակաս չէր զգում: Ավելին, 1870 — 1871 թթ. պատերազմում պարտված Ֆրանսիան պարտավորվեց զգալի ներդրում կատարել գերմանական կայսրության: Նոր գործարաններ են ի հայտ եկան ամբողջ երկրով մեկ. Գերմանիան արագորեն վերածվում է ագրարայինից արդյունաբերական պետության:

Կանցլերը վարում էր նաև հմուտ արտաքին քաղաքականություն: Բարդ դաշինքների համակարգի շնորհիվ, որն ապահովեց Ֆրանսիայի մեկուսացումը, Ավստրո-Հունգարիայի հետ Գերմանիայի մերձեցման և Ռուսաստանի հետ լավ հարաբերությունների պահպանման շնորհիվ, Բիսմարկին հաջողվեց պահպանել խաղաղություն  Եվրոպայում: Գերմանական կայսրությունը դարձավ միջազգային քաղաքականության գլխավորներից մեկը:

Կարիերայի ավարտ

1888 թ.Ուիլյամ I- ի մահից հետո Պրուսիայում սկսվեցին ծանր ժամանակներ: Ֆրեդերիկը, որը ժառանգեց գահը, մահացավ երեք ամիս անց: Նրան փոխարինեց Վիլհելմ II-ը: Նա միշտ ցածր կարծիքի էր Բիսմարկի մասին: Շուտով նրանց միջև կոնֆլիկտը բաց դարձավ:

Այդ պահին կանցլերի կողմից կազմավորված համակարգը սկսեց անկանոն աշխատել: Ուրվագծվեց Ռուսաստանի և Ֆրանսիայի միջև հարաբերությունների սերտացումը: Գերմանիայի գաղութային ընդլայնումը սրեց անգլո-գերմանական հարաբերությունները: 1890 թ. Բիսմարկը հեռացվեց աշխատանքից և իր կյանքի վերջին ութ տարիները անցկացրեց իր Ֆրիդրիխսրուհեի կալվածքում: Բրիտանացի պատմաբան Ալան Ջոն Թեյլորը Բիսմարկին նկարագրել է հետևյալ կերպ. «Բիսմարկը բարձր խավի քաղաքական հանճար էր, բայց նրան պակասում էր քաղաքական գործչի համար ամենակարևոր հատկությունը. Նա բացարձակապես չէր հավատում ապագային»:

Աղբյուրը՝

«Железный канцлер» Бисмарк: Плодами революций пользуются проходимцы

Թարգմանեց Տիգրան Գրիգորյանը, 8-րդ դասարան:


Posted April 26, 2021 by historicalblog in category Թարգմանություններ

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*