February 5

Ինկերի մեծ ու հսկայական ճանապարհները


Կայսրության բոլոր քաղաքները փոխկապակցված էին հիանալի ճանապարհների ցանցով։ Երկու հիմնական մայրուղիները, որոնք հարում էին ավելի փոքր ճանապարհներին, միացնում էին երկրի հյուսիսում և հարավում գտնվող ծայրահեղ կետերը: Ճանապարհներից մեկն անցնում էր ափի երկայնքով Էկվադորի Գուայակիլ ծոցից մինչև Մաուլ գետը, որը գտնվում է ժամանակակից Սանտյագոյից հարավ: Լեռան ճանապարհը, որը կոչվում էր Կապակ-կան (Ցարի ճանապարհ), սկսվում էր Կիտոյից հյուսիս գտնվող կիրճերից՝ անցնելով Կուզկոյով, թեքվելով դեպի Տիտիկակա լիճ և ճեղքվելով ժամանակակից Արգենտինայի տարածքում։ Այս երկու զարկերակները իրենց հարակից երկրորդական ճանապարհների հետ միասին ձգվել են ավելի քան 20 հազար կմ։ Թաց վայրերում ճանապարհները ասֆալտապատվել կամ լցվել են եգիպտացորենի տերեւների, խճաքարերի և կավի ջրակայուն խառնուրդով։ Չոր ափին նրանք փորձեցին ճանապարհներ կառուցել կոշտ ժայռերի ելքերի երկայնքով: Ճահիճներում կանգնեցվել են քարե ամբարտակներ՝ հագեցած ջրահեռացման խողովակներով։ Ճանապարհների երկայնքով սյուներ են տեղադրվել՝ ցույց տալով բնակավայրերի հեռավորությունը։ Կանոնավոր ընդմիջումներով իջեւանատներ՝ տամբո։ Հարթավայրերում երթուղու լայնությունը հասնում էր 7 մ-ի, իսկ լեռնային կիրճերում՝ 1 մ-ի։ Ճանապարհները դրված էին ուղիղ գծով, նույնիսկ եթե դրա համար անհրաժեշտ էր թունելի մուրճով հարվածել կամ կտրել դրա մի մասը սարը։ Ինկերը հիանալի կամուրջներ են կառուցել, որոնցից ամենահայտնին կախովի կամուրջներն են, որոնք նախատեսված են լեռնային առվակներն անցնելու համար։ Կիրճի յուրաքանչյուր կողմում կանգնեցված էին քարե սյուներ, որոնց վրա ամրացված էին հաստ պարաններ՝ երկուսը ծառայում էին որպես բազրիք, իսկ երեքն ամրացնում էին ճյուղերի կտավը։ Կամուրջներն այնքան ամուր էին, որ կարող էին դիմակայել իսպանացի կոնկիստադորներին ամբողջությամբ զինված և ձիով նստած։ Տեղի բնակիչները պարտավոր էին տարին մեկ անգամ փոխել ճոպանները, ինչպես նաև անհրաժեշտության դեպքում վերանորոգել կամուրջը։ Այս նախագծի ամենամեծ կամուրջը Ապուրիմակ գետի վրայով ուներ 75 մետր երկարություն և կախված էր ջրից 40 մետր բարձրության վրա:

Ռուսերենից նյութը թարգմանեց Իռեն Նահապետյանը, 7-րդ դասարան


Posted February 5, 2022 by historicalblog in category Թարգմանություններ

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*